Oferta edukacyjna » Warsztaty dla młodzieży

Wieczór kultury - propozycja warsztatów dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych

Wieczór kultury jest propozycją spotkania z młodzieżą, w czasie którego chcemy poprzez zajęcia warsztatowe ukazać atrakcyjność i różnorodność form funkcjonowania dawnej i współczesnej kultury. Warsztaty te projektowane są jako zajęcia popołudniowo-wieczorne w Państwa szkole i adresowane do uczniów zainteresowanych tematyką kulturoznawczą: teatrem, muzyką, filmem, historią, zjawiskami społecznymi, filozofią. Będą one składać się z trzech modułów o różnej tematyce prowadzonej przez różnych pracowników naukowych i będą one miały charakter praktyczny.
Podczas spotkania proponujemy następujące warsztaty (do wyboru):

1. Co nam po antropologii?
Celem tego warsztatu jest ukazanie znaczenia antropologii kultury jako ważnej dyscypliny badawczej, która dostarcza narzędzi analitycznych pozwalających na opisywanie i rozumienie współczesnych zjawisk i praktyk kulturowych. Przedmiotem opisu staną się przedmioty codziennego użytku posiadane przez uczestników, za pomocą których postaramy się wywieść refleksję kulturową i filozoficzną. Warsztaty te będą prowadzić od opisu fenomenologicznego (co to jest, jak wygląda, jaką ma historię, z czego jest zrobione, jak to funkcjonuje), poprzez analizę antropologiczną (do czego tego używam, w jakim kontekście wykorzystuję, jak zachowuję się gdy tego używam), do refleksji filozoficzno-kulturowej (co ten przedmiot mówi o człowieku i jego roli w świecie, jakie role mu wyznacza, do czego go zmusza i wykorzystuje, jakie czynności narzuca, a które wyklucza).

2. Muzyka i mit. Golgota jako religijny tekst kultury (Bach i Mykietyn)
Prymarnym celem tego warsztatu jest próba porównania dawnej i współczesnej muzycznej i literackiej wizji męki Chrystusa, ukazanie podobieństw i różnic między Pasją według świętego Jana Bacha a Pasją według św. Marka Pawła Mykietyna (z 2008 roku). Mimo, że tekstem zasadniczym pozostanie Ewangelia, konfrontacja „barokowej" i „ponowoczesnej" wrażliwości estetycznej i religijnej stanie się punktem wyjścia do pytania o możliwość hermeneutycznego „aktualizującego wyjaśnienia" misterium Golgoty. Bach tworzy wielką muzyczną syntezę, Mykietyn rozbija tekst Ewangelii. Warsztaty mają więc pokazać przekształcenia, jakie zaszły w religijnym imaginarium od XVIII aż do XXI wieku. Czy jest to proces „entropii wyobraźni religijnej", czy też pojawienie się nowego typu dyskursu religijnego opartego na hermeneutyce „śladu", to jest powrotu (powtórzenia) wielkiej tradycji religijnej pod postacią niewyraźnych, niejasnych tropów; znaków, które domagają się ponownej interpretacji (re-interpretacji). Sekundarnym celem warsztatów stanie się rehabilitacja religijnego mitu jako ważnego (być może fundamentalnego) składnika świadomości kulturowej.

3. Pogranicza ciała w kinematografii
Celem warsztatów jest ukazanie sposobów funkcjonowania ciała na ekranie, a przede wszystkim granic jego obecności w filmie. Chodzi o poruszenie problematyki ukazywania ciała aż do granic możliwości - granic widzialności, jak również motywu graniczności ciała w wymiarze kulturowym i biologicznym. Po-granicza ciała mają na celu postawienie pytania o współczesna relację między osobą a ciałem. Analiza poszczególnych fragmentów filmowych będzie dotyczyć kina grozy (Martwica mózgu - reż. P. Jackson), kina science fiction (Robocop - reż J.Padilha), kina obyczajowego (W jej skórze - reż. P.Almodovar) oraz kina postmodernistycznego (Od zmierzchu do świtu - reż. R.Rodriguez).

4. Fotografia a literatura
Warsztaty mają na celu przybliżyć studentom podstawy wiedzy z teorii fotografii, które w świetle badań komparatystycznych, dostarczą narzędzi potrzebnych do analizy i interpretacji tekstów, w których fotografia bezpośrednio przenika się z literaturą. Podczas warsztatu zostanie przeanalizowany jeden z problemów: fotografia jako ślad, zdjęcia jako pretekst narracji, do snucia opowieści.

5. Rzeczywistość Spektaklu
Punktem wyjścia warsztatów będzie metafora znana już od starożytności - „świat jako teatr", i jej ewolucja wywołana m.in. przemianami teatru i teatrologii („świat jako widowisko", „świat jako performans"). Takie założenia pozwalają analizować niemal wszystkie wydarzenia za pomocą słownictwa wypracowanego przez teatrologię (aktor, widz, scenografia, inscenizacja) oraz określać funkcje poszczególnych kodów - słowa, muzyki, gestu, ruchu... Teatralność działań potęgowana jest jeszcze przez transmisje telewizyjne, co podkreśla także stosowane powszechnie słownictwo, np. spektakularność czy widowiskowość.
Ponieważ jednak tak definiowany Spektakl nie jest bytem odrębnym w świecie serio, ale tworzy rzeczywistość i utrwala mechanizmy współżycia ludzi, warto zapytać o główne widowisko współczesności (metawidowisko), które ujawniłoby preferowane przez nią wartości. W konstruowanym świecie jednostka może przyjąć rozmaite postawy - przyznać inżynierom widowisk nieograniczone prawa, zachować pozycję widza, którego trzeba oczarować i zachwycić, albo uznać interakcyjność, by kreować siebie oraz otaczający świat. W konsekwencji musi pojawić się pytanie, jak zmiana świadomości teatralnej wpływa na definiowanie kondycji ludzkiej - jakie cechy współczesność dowartościowuje, a o których wolałaby zapomnieć.

6. Poezja nie jest dla zgredów! O związkach alternatywy z poezją
Warsztaty obejmują wykazanie związków między literaturą a muzyką, wzajemny wpływ tych przekazów artystycznych oraz muzyczność literatury i literackość muzyki. Po wprowadzeniu teoretycznym, odnoszącym się do kulturowych kontekstów muzyki, warsztaty obejmują analizę polskich piosenek z nurtu tzw. „alternatywy" i porównanie budowy muzycznej (instrumentarium, prowadzonej linii melodycznej, koncepcji harmonii i rytmu) do tematyki i idei śpiewanego tekstu poetyckiego. Wśród analizowanych piosnek znajdują się m.in. Uwagi ks. Józefa Baki w wykonaniu Budzy&Trupia czacha; Do prostego człowieka J.Tuwima w wykonaniu zespołu Akurat czy Deszcze jesienny L.Staffa w wykonaniu zespołu Buldog.

7. Muzyka na tropie zbrodni. Czego słuchają bohaterowie powieści kryminalnych?
Zajęcia poświęcone są roli warstwy dźwiękowej, a szczególnie lektur muzycznych detektywów w konstruowaniu tożsamości bohaterów powieści kryminalnych, oraz konstruowaniu narracji. Analiza obejmuje kulturowe i społeczne oddziaływanie słuchanych przez bohaterów utworów oraz zespołów, analizę tekstów i charakterystykę muzyki w kontekście przeżyć i wydarzeń kreowanych w powieściach. W warsztatach wykorzystuje się cykle powieściowe M.Czubaja, T.Konatkowskiego, J.Nesbo.

8. Średniowieczność w popkulturze
Warsztaty poświęcone są zagadnieniu recepcji kultury średniowiecznej i sposobom uobecnienia wątków mediewalistycznych w kulturze współczesnej - szczególnie medialnej. Analizie poddane są reklamy, filmy, wideoklipy, teksty ikonograficzne - plakaty i inne teksty kultury masowej, w których na poziomie tematyki czy topiki pojawiają się wątki średniowieczne. Na wskazane fragmenty nakłada się filtry romantyczne, modernistyczne i postmodernistyczne, które pozwalają dostrzec grę pewnymi cytatami średniowieczności w kulturze.

9. Jak czytać sacrum w obrazie filmowym?
Warsztaty definiują problem sacrum i określają sposoby jego wyrażania w twórczości ikonograficznej, wymieniają podstawową topikę religijną oraz definiują gatunek związany z ukazywaniem tematyki religijnej na ekranie. Analiza fragmentów filmowych skupia się na ukazaniu trzech podstawowych sposobów prezentowania sacrum na ekranie. Wśród analizowanych filmów znajdą się Andriej Rublow, Nędznicy, Powrót, Matrix, Przełamując fale i inne.

Osoby zainteresowane prosimy o kontakt z Instytutem: /34/ 361-39-21 lub na adres mailowy ifp@ajd.czest.pl