Instytut » Pracownicy » dr hab., prof. UJD Violetta Jaros

Krótki życiorys naukowo-dydaktyczny
Violetta Jaros - absolwentka I LO im. Juliusza Słowackiego w Częstochowie oraz filologii polskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie; studia polonistyczne ukończyła z wyróżnieniem w 1990 roku. Jeszcze jako studentka V roku podjęła pracę dydaktyczną w Instytucie Filologii Polskiej na stanowisku asystenta stażysty, a następnie jako asystent do 31 I 1998 roku. 9 X 1997 na Uniwersytecie Opolskim uzyskała tytuł doktora nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa; 22 listopada 2016 r. na Uniwersytecie Śląskim stopień doktora habilitowanego na podstawie monografii Studia nad językiem i stylem pism naukowych Joachima Lelewela, Częstochowa 2015, ss. 780. Od kilkunastu lat jest członkiem częstochowskiego oddziału Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego, w którym od kilku lat pełni funkcję skarbnika. Od lat współpracuje z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Mykanowie. W ramach tej współpracy przewodniczyła w corocznym, cyklicznym konkursie ortograficznym dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów pt. „Mistrz ortografii" na szczeblu powiatowym i wojewódzkim, a także brała udział w projekcie GOK w roku 2011 pt. „Ludzie z pasją" - była twarzą miesiąca marca w kalendarzu gminnym i prowadziła wykłady dla uczniów gimnazjów i mieszkańców gminy Mykanów. Od 2016 roku jest członkiem Stowarzyszenia Twórczego „Etiuda" (pełni funkcję wiceprezesa). Owocem jej zainteresowań kulturą regionu (gwarą, antroponimią, chrematonimią, urbanonimią, językiem pisarzy związanych z Częstochową) są dwie książki: Współczesne nazwiska mieszkańców gminy Mykanów (2009) oraz Przezwiska ludowe mieszkańców dawnego powiatu częstochowskiego (2012), a także ponad dwadzieścia artykułów.

Obszary badawcze
Jej zainteresowania badawcze skupiają się wokół kilku zagadnień. Podstawowym obszarem badawczym jest onomastyka, zwłaszcza takie kategorie współczesnych nazw własnych, jak antroponimy (imiona, nazwiska i przezwiska: sposoby wartościowania w antroponimii, pragmatyczne aspekty przezwisk ludowych, etymologia nazwisk, repertuar i frekwencja imion nadawanych współcześnie młodym Polakom na początku XXI wieku, moda a tradycja imiennicza, wpływ czynników ekstralingwalnych na przeobrażenia lokalnych mikrosystemów antroponimicznych), chrematonimy (nazwy firm i produktów, funkcje nazw własnych w marketingu, typy motywacyjne chrematonimów, mechanizmy ekonomizacji, techniki nominacyjne), urbanonimy (nazwy ulic), poddane oglądowi z różnych perspektyw badawczych - motywacji nazw, ich konotacji, budowie językowej, relacji nomen proprium - denotat. Równolegle zajmuje się badaniem idiostylu Joachima Lelewela, wybitnego XIX-wiecznego historyka (m.in. osobliwościami słowotwórczymi, fleksją, właściwościami leksykalnymi, wyznacznikami spójności tekstu). Od kilku lat przygląda się językowi kierowców komunikujących się za pomocą CB-radia, co zaowocowało kilkunastoma publikacjami dotyczącymi różnych aspektów tego kształtującego się socjolektu (m.in. właściwościami leksykalnymi, systemem wartości i sposobami wartościowania, źródłami leksyki CB-radiowej, rytualizacją komunikacji „społeczności drogowej", grzecznością i niegrzecznością na drodze, funkcją formacji deminutywnych i hipokorystycznych, stosunkiem socjolektu do dawnej gwary szoferskiej, sposobami powiększania zasobów leksykalnych, autostereotypem grupy, mechanizmami ekonomii językowej). Jej dorobek naukowy obejmuje 3 monografie, ponad 80 artykułów, 3 redakcje naukowe, czynny udział w ponad 50 konferencjach krajowych i zagranicznych.

Bliżej życia
Mąż, dwóch synów. Lubi wycieczki rowerowe i piesze.