Instytut Filologii Polskiej (strona archiwalna) Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie - II Międzynarodowa Konferencja Maryjna "Tam Twoje serce, kędy skarb przebywa". Jasna Góra - skarbiec kultury polskiej i europejskiej - II Międzynarodowa Konferencja Maryjna "Tam Twoje serce, kędy skarb przebywa". Jasna Góra - skarbiec kultury polskiej i europejskiej -

A A A

II Międzynarodowa Konferencja Maryjna "Tam Twoje serce, kędy skarb przebywa". Jasna Góra - skarbiec kultury polskiej i europejskiej

II Międzynarodowa Konferencja Maryjna
„Tam Twoje serce, kędy skarb przebywa".
Jasna Góra - skarbiec kultury polskiej i europejskiej.

Od wieków Jasna Góra określana bywa jako skarb narodu polskiego, ale o całościowej wartości świątyni i jej randze w kulturze polskiej oraz europejskiej stanowi nie tylko kształt architektoniczny klasztoru, znaczenie historyczne, bogactwo wyposażenia, drogocenne rękopisy i dzieła przechowywane w bibliotece czy zgromadzone w ciągu wieków vota, ale przede wszystkim słynący cudami obraz Matki Bożej. Ukoronowana w 1717 roku Czarna Madonna, przez króla Jana Kazimierza nazwana Królową Korony Polskiej, od początku swego przebywania na Jasnej Górze, czyli od 1382 roku, przyciągała zwykłych ludzi i dostojnych, królewskich pielgrzymów. Przez cały rok, a szczególnie podczas obchodzonych świąt Maryjnych i narodowych, klasztor był nawiedzany przez rzesze wiernych, wędrujących z prośbami, składających hołd, przybywających z dziękczynieniem za doznane łaski. Docierali tu królowie i hetmani, pisarze i artyści, katolicy i przedstawiciele innych wyznań, reprezentanci wszystkich stanów i profesji szukając pocieszenia, utwierdzenia w wierze. Zabiegając o przychylność Maryi, łączyli się w szacunku dla pieczołowicie pielęgnowanej w tym miejscu religii katolickiej, tradycji narodowej, historii i kultury.
Materialnym wyrazem uznania Matki Bożej bywały często drogocenne przedmioty, które składali w darze pielgrzymi.
Już w XVII wieku funkcjonowało szersze znaczenie skarbca jasnogórskiego jako nie tylko zbioru bogactw materialnych, ale jako cennego duchowego depozytu, składanego przez wiernych u stóp Maryi. Jak pisze o. Jan Golonka OSPPE, „w 1618 roku paulin, o. Andrzej Zimicius, opublikował w Krakowie dzieło zatytułowane Skarbnica kościoła Jasnej Gory..., w którym bynajmniej nie zajmował się opisem kosztownych precjozów przechowywanych w klasztorze, lecz opowiadał o dziejach cudownego obrazu, o cudach i nauczał o pielgrzymowaniu na Jasną Górę."
Wyrazem znaczenia Maryi ujmowanego w kategoriach miłości i uwielbienia, a Jasnej Góry jako narodowego skarbu są niezliczone wiersze poetów polskich, spośród których można zacytować utwór Wiktora Gomulickiego Częstochowska:
Obciążonaś srebrem, złotem,
Sukienkami perłowemi,
Lecz najdroższym Twym klejnotem
Miłość całej naszej ziemi.
W latach niewoli narodowej przedmioty kultu i wdzięczności zgromadzone u stóp Matki Bożej zyskały wartość dodatkową - były wyrazem nie tylko uczuć religijnych, ale stały się także pamiątką świetności poddanego rozbiorom kraju oraz śladem wielkiej historii Polaków i ich symbolicznym dowodem tożsamości.
Pisał Julian Ursyn Niemcewicz w swoim utworze Podróże historyczne po ziemiach polskich między rokiem 1811 a 1828 odbyte: „Skarbiec tutejszy jest składem nie tylko bogactw, lecz drogich w dziejach naszych pamiątek".
Przedstawiony sposób myślenia o Jasnej Górze jako o skarbcu jest wyrazem specyficznej formacji kulturowej, która oparta była na respektowaniu tradycyjnych, opartych na Dekalogu norm moralnych oraz wyrastała z religijnych przekonań na temat porządku świata. Stanowiła także ugruntowaną praktykę w myśleniu o przedmiotach (w tym książkach i pamiątkach), które - jak pisał Krzysztof Pomian w pracy Przeszłość jako przedmiot wiedzy - przedstawiały dla właściciela historyczną, ale i religijną wartość.

Zawierający się w temacie konferencji proponowany przez nas sposób myślenia nie jest w zamierzeniu przejawem powrotu do przeszłości czy rekonstrukcji świata, którego już nie ma. Tytuł konferencji - wzięty z wiersza Franciszka Karpińskiego cytat, funkcjonujący jako fragment pieśni Maryjnej, do której w pięćdziesięciolecie ogłoszenia dogmatu o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny napisał muzykę ks. Franciszek Walczyński - ma na celu próbę określenia współczesnej hierarchii wartości i jej miejsca dla Maryi oraz Jasnej Góry w kulturze polskiej i europejskiej. Słowa „Tam Twoje serce, kędy skarb przebywa" są parafrazą fragmentu Ewangelii wg św. Mateusza, który brzmi następująco: „Bo gdzie jest Twój skarb, tam będzie i serce Twoje" (Mt. 6, 21). i oznacza - w naszym przekonaniu - ponadczasową potrzebę człowieka, by świat w którym żyjemy, posiadał określony porządek, z wyznaczonym i jednoznacznie identyfikowanym centrum, w którym ogniskują się wyznawane przez nas wartości. Umiejscowienie tego centrum w Biblii i przetransponowanie - jako jednego z jego wielu odmian - pod postacią Maryjnego kultu, który szczególnie, z racji genius loci, występuje na Jasnej Górze, stanowi wyrazistą przesłankę, by proponować uczestnikom konferencji poszukiwania zorientowane na duchowe i religijne wartości przechowywane w teologii i filozofii, historii i literaturze, muzyce oraz ikonografii, a także obecne we wszelkich dyscyplinach nauki mówiących dzisiaj o Bogu, człowieku i świecie.

Zapraszamy do udziału historyków i literaturoznawców, językoznawców i antropologów kultury, teologów i filozofów, muzykologów i historyków sztuki, historyków teatru i religioznawców, archiwistów i muzealników, a także wszystkich zainteresowanych tematem konferencji. Obrady planujemy na 9-10 grudnia 2019 roku w Częstochowie, w murach Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza oraz w klasztorze na Jasnej Górze. Zapraszamy do Częstochowy już w dniu 8 grudnia, w którym przypada Święto Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Nasi Goście będą mogli wziąć udział w planowanych na ten dzień uroczystościach. Integralną częścią konferencji będzie także koncert muzyki polskiej, zaplanowany na 10 grudnia.

Proponujemy następujące szczegółowe problemy:
Biblia jako wartość duchowa porządkująca rzeczywistość
Kult maryjny w religii i kulturze jako repozytorium wartości
Jasna Góra jako skarb w literaturze, pamiętnikach, dokumentach, teatrze, filmie, kulturze masowej
Cudowna ikona Matki Bożej - skarb dla wierzących
Relikwie świętych jako skarb
Skarbczyki modlitw i pieśni - reprezentacje, miejsce w kulturze

Komitet naukowy:

prof. dr hab. Jarosław Ławski (UwB)
prof. dr hab. Bogdan Mazan (UŁ)
prof. dr hab. Lucjan Suchanek (PAU)
prof. dr hab. Tadeusz Srogosz (UJD)
prof. dr hab. Andrzej Stroynowski (UJD)
o. dr Mariusz Tabulski OSPPE
o. prof. UKSW hab. Grzegorz Bartosik (UKSW)
ks. prof. dr hab. Marek Chmielewski (KUL)

Komitet organizacyjny:

prof. dr hab. Agnieszka Czajkowska
dr hab. Magdalena Bator, prof. UJD
dr Ewelina Mika
mgr Ewelina Dziewońska-Chudy

Media o Konferencji:

Pliki do pobrania:

Zaproszenie	1,56 MB	Invitation	130 kB
Formularz zgłoszeniowy	178 kB	Registration form	177 kB
Formularz zgłoszeniowy	67 kB	Registration form	67 kB