Warsztaty dla doktorantów - fotorelacja

Data dodania: 15-04-2015

13.04.2015 w Instytucie Filologii Polskiej AJD odbyły się warsztaty dla doktorantów na temat Przełomy, przeobrażenia, przepływy, zazębianie się? Historycznoliteracke pogranicza w teorii i praktyce badawczej.

Podczas spotkania, które poprowadziła Dziekan Wydziału Filologiczno-Historycznego AJD prof. nadzw., dr hab. Agnieszka Czajkowska, swoje doświadczenia badawcze i różne spojrzenia na problematykę przełomów i przeobrażeń w literaturze i kulturze zaprezentowali prof. dr hab. Jarosław Ławski (Uniwersytet w Białymstoku), dr Anna Janicka (Uniwersytet w Białymstoku), dr hab. Artur Żywiołek (Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie), dr Krzysztof Czajkowski (Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie).

Spojrzenie na twórczość literacką z perspektywy przełomu czy pogranicza otwiera przed historykami literatury wiele możliwości badawczych - dowodził prof. J. Ławski, wymieniając przy tym dla przykładu: studiowanie twórczości powstałej na pograniczu kultur oraz epok czy literatury związanej z problematyką dawnych Kresów wschodnich. To także nieco inne pokazanie samego tekstu literackiego - w perspektywie interdyscyplinarnej, zaproponowanie nowych odczytań przełamujących stereotypowe sądy na temat dzieł literackich, ukazanie przemian biografii twórczej/intelektualnej twórców literackich, czy zaproponowanie dla tekstu „pogranicznych" metodologii badawczych.

Próba zdefiniowania przełomu i sposobów jego opisu przyniosła refleksje porządkujące i weryfikujące obiegowe opinie na temat periodyzacji procesu historycznoliterackiego.
Przekonanie, że wyznaczanie „granic" i cezur periodyzacyjnych nie wystarcza do opisu zjawisk literackich, gdyż wymagają one większej elastyczności w doborze metod interpretacyjnych, proponowania nowych kategorii badawczych, zostało poddane uściśleniom. Obserwowana współcześnie otwartość metodologiczna - jak zaznaczył dr K. Czajkowski - wymaga równocześnie dokładnej wiedzy o literaturze, gruntownej znajomości stanu badań, a zatem starannego przygotowania merytorycznego. Dr K. Czajkowski przedstawił również zastrzeżenia dotyczące badań wielokulturowych.

Zweryfikowano również sąd, że przełom, rozumiany jako moment zwrotny w rozwoju procesu historycznoliterackiego, wiąże się z radykalnym odcięciem się od tradycji literackiej. Radykalne odejście od tradycji nie musi być istotą przełomu literackiego czy światopoglądowego. Zdaniem dr A. Janickiej, badającej teksty krytycznoliterackie pozytywistów warszawskich publikowane na łamach „Przeglądu Tygodniowego", młodzi pozytywiści warszawscy wartościują tradycję romantyzmu i z jednej strony, co prawda, świadomie odrzucają epigoństwo, ale drugiej - próbują przyswoić te treści dzieł romantyków, które postrzegają nie tylko jako aktualne, ale nowoczesne. Dowodziłoby to przełomu wypracowanego w czasie - mówiła historyk literatury z Białegostoku.

Istotę przeobrażenia i przesilenia interesująco zaprezentował dr hab. Artur Żywiołek, udowadniając, że w przełomie mocno obecna jest kategoria powtórzenia. „Powtórzenie jest nowością", zapewniał, przedstawiając przemiany systemu tonalnego w muzyce m.in. na przykładzie analizy wybranych akordów m.in. opery R. Wagnera Tristan i Izolda.

Warsztaty zakończyły się panelem dyskusyjnym.

Zapraszamy do obejrzenia zdjęć ze spotkania.